بررسی تأثیر حفر تونل خط 7 متروی تهران بر روی نشست سطح و پوشش لاینینگ تونل فاضلاب در یک تقاطع غیر هم سطح

امروزه با توسعه ی شهر سازی نیاز به گسترش سامانه ی حمل و نقل از اهمیت خاصی برخوردار است که در این میان خطوط حمل و نقل زیرزمینی به دلیل کمبود فضاهای سطحی از پرکاربردترین راهکارهای مطرح برای این منظور می باشد. ایجاد فضاهای جدید زیرزمینی از جمله خطوط مترو ممکن است از مجاورت سایر سازه های زیرزمینی عبور کند و یا با این سازه ها در تقاطع باشد. قطعه ی شرقی-غربی خط 7 متروی تهران از شهرک امیرالمومنین شروع شده و تا تقاطع خیابان قزوین و بزرگراه نواب ادامه می یابد که در مجموع طولی به اندازه 12 کیلومتر را شامل می شود که توسط یک دستگاه حفار ebp به قطر 164/9 متر حفاری می شود. یکی از چالش های موجود در مسیر حفر تونل قطعه شرقی-غربی، عبور از محدوده ی تونل فاضلاب شرق تهران می باشد. تونل فاضلاب دارای مقطع تخم مرغی با ارتفاع 3/3 متر و عرض 6/2 متر بوده که در عمق حدود 11 متری زمین قرار گرفته است و تونل مترو از زیر تونل فاضلاب عبور خواهد کرد. با توجه به اهمیت تونل فاضلاب در امر خدمات شهری، لازم است که پایداری تونل در حین حفاری تونل مترو حفظ شود و از تغییر شکل و نشست بیش از حد آن جلوگیری شود. بدین منظور، لازم است که پارامترهای دستگاه حفار مانند فشار سینه کار، نرخ پیشروی و فشار تزریق نسبت به شرایط تونل فاضلاب و شرایط زمین در محدوده تقاطع دو تونل تعدیل شوند. هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی تأثیرات پارامترهای عملیاتی فشار سینه کار و فشار تزریق دستگاه حفار بر روی پوشش تونل فاضلاب با استفاده از روش عددی می باشد که برای این کار از نرم افزار flac 3d استفاده شد. در ابتدا فشار مناسب سینه کار با استفاده از روابط تحلیلی به دست آمده و در تحلیل عددی مورد استفاده قرار گرفت و در ادامه برای دستیابی به کمترین تأثیرات وارده بر پوشش تونل فاضلاب، بر روی پارامترهای عملیاتی دستگاه حفار مانند فشار سینه کار، فشار تزریق و فشار بنتونیت تحلیل حساسیت صورت گرفت. در نهایت با توجه مشکل بودن تنظیم و تعدیل پارامترهای عملیاتی دستگاه حفار در عملیات و همچنین به منظورکنترل جابجایی های زمین، بهسازی زمین در محدوده تقاطع دو تونل قبل از رسیدن تونل مترو با استفاده از روش عددی انجام شد. نتایج بدست آمده کاهش چشمگیری در تأثیر فشار سینه کار تونل مترو و فشار تزریق انتهای سپر حفاری بر سیستم نگهداری تونل فاضلاب را نشان داد.